VS: geen recessie
Op basis van de meest recente cijfers lijkt de kans op een recessie in de VS momenteel nog niet erg groot. De meeste cijfers die de afgelopen maand werden gepubliceerd waren beter dan verwacht. De autoverkopen lieten een stevige stijging zien, het producentenvertrouwen herstelde en zelfs de arbeidsmarkt rapporteerde in september meer dan honderdduizend nieuwe banen. Op zich is het bemoedigend te zien dat de groeiafzwakking niet is omgeslagen in krimp, maar tegelijkertijd is er zeker geen sprake van aantrekkende groei. De groei van honderdduizend banen is bijvoorbeeld niet voldoende om de werkloosheid te laten dalen, terwijl het producentenvertrouwen nog steeds gevaarlijk dicht bij het ‘neutrale’ niveau van 50 ligt. Een recessie is niet waarschijnlijk, maar de economie is momenteel niet in staat om nieuwe tegenvallers op te vangen zoals een handelscrisis, een handelsoorlog met China of een nieuwe patstelling over een eventueel stimuleringsplan voor de economie.
Europa: schuldencrisis en economische zwakte
We hebben op de nationalisatie van Dexia moeten wachten om het punt te bereiken waarop Europese politici eindelijk de ernst hebben ingezien van de aanhoudende crisis in de eurozone. Er wordt nu gesproken over het (verplicht) versterken van de balansen van banken. Als dit gecombineerd zou worden met een herstructurering van de schuld van Griekenland en Portugal (en wellicht Ierland), zou dit het crisiselement uit de eurozone halen. Echter, in de uitvoering kan nog veel misgaan, wij zien dus liever daden dan woorden. Naast de eurocrisis krijgen we hier bovendien ook nog eens te maken met een groeiafzwakking. In de kern van de eurozone is er nog geen sprake van een recessie, maar de cijfers over de zuidelijke landen doen het ergste vermoeden. Vreemd is dat niet: de hogere rente, de bezuinigingsmaatregelen en het voortsudderen van de eurocrisis komen het investeringsklimaat niet bepaald ten goede.
Japan: herstel, maar gematigd
Wat betreft Japan is er momenteel nog geen angst voor een recessie. Na de economische terugslag die samenhing met de aardbeving van maart dit jaar, is men daar nog in de herstelfase, waarbij hard gewerkt wordt om beschadigde infrastructuur te herstellen. De angst voor negatieve groei in de tweede helft van dit jaar is dan ook beperkt. Toch zien we dat de groeiverwachtingen voor Japan alweer neerwaarts worden bijgesteld. De verzwakking van de mondiale groei, gecombineerd met een sterke yen zijn niet goed voor de export. Daarnaast is de grote vraag wie er voor de kosten van de herstelwerkzaamheden gaat opdraaien. De Japanse overheid heeft reeds een schuld van meer dan 230% van de totale economie uitstaan en zal toch eens een poging moeten wagen om zich aan de schuldenberg te ontworstelen. Een belastingverhoging is een mogelijke optie, al is dit politiek moeilijk bespreekbaar en zal het ook niet gunstig zijn voor de economie.
Opkomende markten: afkoeling naar gezonde groei
Net als in de geïndustrialiseerde landen, zien we de economische cijfers in de opkomende landen de laatste tijd wat verzwakken. Het belangrijkste verschil met het Westen is dat de groei nog steeds tussen de 3,5% tot 8,5% ligt, dus er is zeker geen sprake van een recessie. De groeiafzwakking in deze landen is een gevolg van de verzwakking van de eindvraag uit het Westen. Daarnaast is in een aantal opkomende landen de rente verhoogd om de inflatie onder controle te krijgen. Deze hogere rente draagt ook bij aan de groeivertraging. Overigens is het economische beeld binnen deze groep zeer gevarieerd: in India is men nog bezig de rente te verhogen om de inflatie te beteugelen maar in Brazilië is de rente al weer verlaagd.
Financiële markten: volatiel
De financiële markten waren de afgelopen maand weer volop in beweging, waarbij het leek of koersuitslagen van meer dan twee procent de gewoonste zaak van de wereld zijn. Angst voor een verkeerde uitkomst van de eurocrisis en hoop op een oplossing waren de belangrijkste drijfveren. De verzwakkende conjunctuur speelde op de achtergrond eveneens een belangrijke rol.
Bron: Marketminds Robeco - Lukas Daalder
