Japan is wereldwijd goed voor 12% van de vraag en 40% van het aanbod van elektronische componenten en hoogwaardige materialen. Wij zijn van mening dat met name het aanbod hiervan ernstig is verstoord door de aardbeving, de tsunami en de daaropvolgende complicaties. Hieronder geven wij onze inschattingen van de precieze impact.
Impact op het wereldwijde aanbod
Hoewel Japan minder belangrijk is geworden als aanbieder van elektronische componenten en materialen dan pakweg tien jaar geleden, wordt nog steeds 40% geproduceerd in Japan. Wij denken dat de ramp in Japan een grote impact heeft op het wereldwijde technologieaanbod. Hiervoor zijn de volgende redenen te noemen.
Een aantal speciale componenten en chemicaliën wordt alléén in Japan geproduceerdEen voorbeeld zijn substraten (BT resin), die gebruikt worden als verpakkingsmaterialen voor halfgeleiders. Japan neemt 70% van de wereldwijde productie van deze substraten voor zijn rekening. Alle productiefaciliteiten van belangrijke producenten van deze kunsthars zoals Mitsubishi Chemical bevonden zich in het noordoosten van Japan, het gebied dat het zwaarst is getroffen door de tsunami. De productie van substraten is momenteel opgeschort en wij verwachten dat het lang gaat duren voordat deze productie weer volledig kan worden hervat.
Grote verwevenheid tussen producenten en leveranciers leidt tot lage voorraden
De onderdelen die nodig zijn voor de productie van elektronica, worden door de fabrikanten vaak niet op voorraad gehouden. Dit komt doordat er specifieke afspraken en processen zijn die tijdige levering garanderen (het ‘just in time’ principe). Doordat de productie in delen van Japan ernstig verstoord is geraakt, leidt dat tot grotere verstoringen verderop in de productieketen.
Productontwerpen zijn doorgaans niet flexibel
In de productieprocessen van electronica hebben de afzonderlijke componenten op de korte termijn vaak een onvervangbaar karakter. Dat betekent dat wanneer een producent een bepaald component niet op voorraad heeft, de productie van het eindproduct voor langere tijd onmogelijk is. Computers of netwerkapparatuur met een waarde van honderden of duizenden dollars kan dan niet kan worden geproduceerd, simpelweg omdat de producent niet beschikt over de componenten of materialen die nodig zijn voor de productie. Meestal vertegenwoordigen deze componenten slechts een fractie van de totale waarde van het gehele eindproduct.
Impact op de wereldwijde vraag
Hoewel Japan maar goed is voor ongeveer 12% van de wereldwijde vraag naar technologie gerelateerde goederen en diensten, ontstaat het belangrijkste deel van de vraag in het eerste kwartaal van een kalenderjaar. Dat komt doordat het eerste kwartaal voor Japanse bedrijven hun vierde fiscale kwartaal is. In Japan wordt het grootste deel van de jaarbudgetten normaal gesproken in dit kwartaal uitgegeven. Vanwege de aardbeving en de effecten daarvan op het bedrijfsleven in het gehele land, achten wij het zeer onwaarschijnlijk dat er zaken zijn gedaan. Een aantal Japanse en Amerikaanse bedrijven hebben hun vooruitzichten voor het eerste kwartaal van 2011 al verlaagd als gevolg van de gebeurtenissen.
Michiel Plakman
senior IT-analist Robeco Global Equities-team
