Dagen nadat de aardbeving voor de kust van Japan plaatsvond, lijkt de volatiliteit en onzekerheid op de financiële markten wat af te nemen. Uiteraard is de situatie rond de Fukushima kerncentrale nog steeds onzeker, De financiële markten worden verder geholpen door het feit dat de G7 zich bereid hebben verklaard om Japan te helpen door de yen te laten verzwakken. Ook is de rust enigszins teruggekeerd doordat gezaghebbende 'instituten' als Barron's en Warren Buffett zich positief uitlaten over Japan.
Rapporten
Met het verstrijken van de tijd worden ook steeds meer rapporten gepubliceerd die een schatting geven van de totale omvang van de schade. Zo publiceerde de Wereldbank vandaag een korte studie over de impact van de aardbeving, waar men de kosten tussen de USD 122 miljard en USD 235 miljard raamt. Omgerekend in een percentage van de totale economie (BBP) is dat tussen de 2,5% en 4,0%. Deze getallen zijn zonder meer hoog: de geschatte kosten van Kobe waren indertijd USD 100 miljard, wat omgerekend 2,0% van het BBP bedroeg. De geschatte bedragen lopen overigens zo sterk uiteen omdat op dit moment nog niet duidelijk is hoe lang Japan te maken zal hebben met stroombeperkingen, terwijl ook de kosten die samenhangen met de kerncentrale, uiteraard moeilijk te schatten zijn.
Impact tijdelijk
De algemene les uit de economische gevolgen van natuurrampen uit het verleden is dat de impact doorgaans tijdelijk is en dat verlies aan productie over het algemeen meer dan gecompenseerd wordt als gevolg van de herstelwerkzaamheden die na zo'n ramp plaatsvinden. Dit V-vormige herstel zagen we niet alleen optreden in Japan na Kobe, maar ook meer recent na Chili in 2010 en de Tsunami na de aardbeving eind 2004.
Geen 'business as usual'
Dat het daarmee weer 'business as usual' is, gaat uiteraard nog veel te ver. De situatie rond de kernreactoren lijkt iets meer onder controle, maar sein 'brand meester' kan nog niet gegeven worden. Zelfs als het lukt de reactoren vanaf nu te koelen, dan nog zal men er jaren mee bezig zijn de centrale te ontmantelen. In een vergelijkbaar ongeluk in Harrisburg in 1979 was men uiteindelijk 8 jaar bezig om de brandstofcellen uit de centrale te halen, wat indertijd bijna 1 miljard dollar kostte. Alleen al rekening houdend met de inflatie moet je al met een factor 2,5x rekenen, terwijl de schade en radioactieve straling in Fukushima duidelijk hoger is.
Kijken we naar de gevolgen voor de wereldeconomie, dan lijkt er geen significante impact te verwachten. Japan heeft een gewicht van ongeveer 6% van de productie wereldwijd. Weliswaar bestaat de kans dat er een tekort ontstaat in (half)fabrikaten die Japan maakt, maar zoals het zich nu laat aanzien zal dat slechts een tijdelijk effect zijn. Een zwaar economisch negatief effect lijkt er van de aardbeving dus niet te zullen uitgaan.
Marketminds Robeco, Lukas Daalder
